ATEŞLEME SİSTEMİ
Ateşleme Sisteminin Amacı
Yüksek bir voltaj meydana getirmek ve silindirdeki yakıt hava karışımını bu voltajın oluşturduğu kıvılcım ile tutuşturmaktır.Ancak, kıvılcımın belirli bir zamanda ve ilgili ateşleme sırası dahilinde meydana getirilmesi gerekir.Ateşleme sistemi bu uygunluğu sağlayacak şekilde çalışır.
Ateşleme Sisteminin Çalışması
Ateşleme sisteminde birinci devrenin görevi, ateşleme bobininin yüksek voltajlı akımı meydana getirmesi için gerekli olan ortamı hazırlar.İkinci devrenin görevi ise, ateşleme bobininde meydana gelen yüksek voltajlı akımın, buji tırnakları arasında kıvılcıma dönüştürerek yanma odasındaki karışımın yanmasını sağlar.
Aküden gelen düşük voltajlı akım,kontak anahtarından geçip,bobin birinci devre sargılarını dolaşarak,platin kontakları üzerinden devresini tamamlar.
Akımın;bobin birinci devre sargılarından geçmesi süresince bobin içinde elektro manyetik alan oluşur.Bobin içinde birinci devre sargılarının meydana getirdiği manyetik alan sıfıra ulaşırken bobin ikinci devre sargılarında yüksek voltaj oluşur.
Yüksek voltaj,bobin kulesinden çıkarak bobin kablosu üzerinden distribütör kapağının orta kulesine ulaşır.Bu esnada tevzi makarası orta kuleyi ateşleme sırası gelen buji kulesiyle irtibatlandırır.
Orta kuleden buji kulesine geçen yüksek voltaj buji kablosu üzerinden geçer ve buji tırnakları üzerinden atlayarak kıvılcım meydana getirip devresini tamamlar.
Meydana gelen kıvılcım yanma odasına sıkıştırılan karışımın ateşlenmesini sağlar.
Ateşleme ( İndüksiyon ) Bobini
a) Görevi
Akünün 12 V�luk gerilimini 15000 ile 20000 V�a yükseltir.
b) Yapısı
Ateşleme bobinleri,çalışma gerilimleri 12 V olan veya denge direnci ile kullanılması gerekli,çalışma gerilimi 6-9 V olan bobin olmak üzere iki çeşittir.
c) Bobin Arızaları
Ateşleme sisteminin en az arıza yapan parçalarından biri. De bobindir.Bobin arızaları fiziki arızalar ve elektrik arızaları olmak üzere iki çeşittir.
Fiziki Arızalar ve Kontrolü
Bu arızalar genellikle bakalit kapak üzerinde dikkatsizlik sonucu oluşur.Bunlar,birinci devre akım giriş ve çıkış uçlarında;yüksek voltaj kulesinde oluşan çizikler,çatlaklar ve deformasyondur.Böyle bir bobin kullanılmaz,yenisiyle değiştirmek gerekir.
Elektrik Arızaları ve Kontrolü
Elektrik arızalar,sargılarda kopukluk,kısa devre ve şasi olmasıdır.Her üç durumda da bobin çalışamaz.Bobin kontrolleri ohm metre ve özel bobin kontrol cihazlarında yapılması gerekir.
Kondansatör ( Meksefe )
a) Görevi
Kondansatörün ateşleme sisteminde üç tane görevi vardır.Bunlar:
1-Birinci devre akımının ani olarak kesilmesini sağlar.Bunun sonucu olarak ateşleme bobininin verimi yükseltir.
2-Platin kontaklarının kısa zamanda meme yapmasını önler.
3-Buji tırnakları arasında meydana gelen kıvılcımın süresini uzatır.
b) Yapısı
Kondansatör,aralarında yalıtkan levha bulunan şerit halindeki kalay tabakaların,rule halinde metal bir kutunun içine sızdırmaz olarak yerleştirilmesiyle meydana gelir.
Kalay şeritlerin yarısı kutu içinde şasilenir.Diğer yarısı ise kutuya yalıtılmış ve kondansatör kablosuna bağlanmıştır.
Kalay şeritlerin yüzey büyüklükleri kondansatörün kapasitesini meydana getirir.
c) Kondansatörün Kontrolü
Kondansatör,özel kondansatör test cihazlarında seri direnç,yalıtkanlık ve kapasite yönünden ölçülerek kontrol edilir.Ancak bu cihaz olmadan da bir ohm metre ile fikir edinmek için şasi ve seri direnç kontrolleri yapılabilir.
Ohm metre ile şasi kontrolü
Şasi kontrolünde,ohm metrenin bir ucu kondansatörün gövdesine,diğer ucuda kondansatör kablo ucuna temas ettirilir.
Bu durumda ohm metre sonsuz
Ohm metre ile seri direnç kontrolü
Seri direnç kontrolünde,ohm metrenin bir ucu kondansatörün gövdesine,diğer ucu da kondansatörün tespit edildiği yere temas ettirilir.
Bu durumda ohmetrede sıfır direnç okunmalıdır.
Platin Takımı
Görevi
Platin takımı,bobin birinci devre akımını distribütör kamlarına bağlı olarak açar ve kapatır.
Yapısı
Platin takımı,iki parçadan meydana gelir ve distribütör tablasına bağlanır.Bunlardan sabit olanı tabla üzerinden şasi alır.Hareketli olanı ise yalıtılmıştır.Üzerinde bir tane fiber ve bir tane yay bulunur.Fiber distribütörün kamına temas ederek platin kontaklarının açılmasını,yay açılan kontakların kapanmasını sağlar.
Platin Ayarı
Platin fiberinin,kam köşesine bindiği andaki platin kontaklarının arasındaki aralığın ayarlanmasına platin ayarı denir.
Platin ayarının amacı,kam (dwell) açısını ayarlanmasıdır.Kam açısının ölçülmesi cihaz gerektirdiği için,pratik olarak platin ayarı yapılır.
Ayar yapıldıktan sonra cihaz var ise,kam açısı ölçülür ve gerekirse kam açısına göre yeniden atar yapılır.Çünkü esas olan kam açısıdır.
Ayar yapılırken,platin aralığı ve kam açısı değerleri katalogdan bulunur.Platin aralığı için katalogda iki ayrı değer var ise büyük olanı yeni platinler için,küçük olanı kullanılmış platin içindir.
Platin fiberi kam köşesine basana kadar motor krank kasnağından çevrilir.Platin tespit vidası gevşetilir.Kontaklar arasına uygun kalınlıktaki yaprak sentil sokularak tespit vidası sıkılır.
Sentil kontaklar arasından çıkartılıp tekrarken sokulduğunda,her iki kontağa hafifçe temas ediyorsa ayarın iyi olduğuna karar verilir.Ayar işleminden sonra,kam köşesine çok az gres sürülerek fiberin kuru sürtünmesi önlenir.
Distribütör
Görevi
Distribütör,ateşleme sisteminin birinci ve ikinci devre parçalarından bazılarını ve avans mekanizmasını üzerinde taşıdığı için görevleri üç madde de tolanır.
1- Distribütör kamı,platin takımının çalışmasını sağlar.
2- Distribütör kapağı,kömürü ve tevzi makarası ile ateşleme bobininden gelen yüksek voltajı,ateşleme zamanı gelen silindirin bujisine gönderir.
3- Avans düzeni ile motorun her devrinde gerekli olan ateşleme avansını verir.
Distribütörün Ana Parçaları
4- Distribütör kapağı
5- Tevzi makarası
6- Platin tablası
7- Distribütör kamı
8- Mekanik avans tertibatı
9- Distribütör mili
10- Vakum avans tertibatı
11- Distribütör gövdesi
12- Kondansatör
Bujiler
Görevi
Bujilerin görevi, yanma odasında elektrik kıvılcımı meydana getirmektir.
b)Aranılan Özellikler
Bujiler, en çok zorlanan motor parçalarından birisidir.Yanma odasında meydana gelen sıcaklık, basınç, yanma sonu artıkları, korozyon ile yüksek voltajın yıpratıcı etkinliği bujilerin kısa zamanda ömrünü doldurmasına sebep olur.Bu şartlarda çalışan bir bujinin, ateşleme verimini düşürmemesi için sahip olması gereken özellikler şunlardır:
1- Korozyona karşı dayanıklı olmalıdır.
2- Yüksek voltajlı akımın gövde üzerinden kısa devre yapmasına musaade etmemelidir.
3- Yüksek voltajlı akımın yıpratma etkisine dayanıklı olmalıdır.
4- Elektrotları üzerinde artık madde toplanmamalıdır.
5- Gaz kaçağına karşı sızdırmaz olmalıdır.
Buji Kabloları
Görevi
Distribütördeki yüksek voltajlı akımın bujilere ulaşmasını sağlar.
Yapım Özellikleri
Buji kabloları tel ve ipek kablo olmak üzere iki çeşittir.
Tel kablo : İletken olarak içinde tel kullanılan ve dışında yeteri kalınlıkta izole kısmı bulunan kablodur.
İpek Kablo : İletken olarak tel yerine,grafit emdirilmiş iplik kullanılan kablodur.Piyasada ipek kablo olarak tanınır.10 bin ohm kadar direnci vardır.Bu direnç araç radyosunun parazit yapmasını önlerAteşleme sistemi üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi yoktur.
Konu: ATEŞLEME SİSTeMİ 
Çarş. Eyl. 03, 2008 8:22 pm